اینکوتِرمز یک کلمه مرکب است که از ترکیب سه کلمه انگلیسی «International Commercial Terms» به معنی “اصطلاحات بین المللی بازرگانی” و به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرد. این اصطلاحات در قراردادها برای تفکیک هزینه ها و مسئولیتها بین فروشنده و خریدار استفاده میشود.
اینکوترمز به مسائل مرتبط با حمل کالا از فروشنده به خریدار پاسخ میدهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، اینکه چه کسی مسئول پرداخت میباشد و اینکه ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل بر عهده چه کسی میباشد. اصطلاحات مختلف اینکوترمز معمولا با ذکر مکانهای جغرافیایی مورد استفاده قرار میگیرد نه عناوین مرتبط با جابجایی. اینکوترمز توسط اتاق بازرگانی بین المللیInternational Chamber Of Commerce تهیه و تدوین شده است.
- EXW (Ex Works) در واژگان اینکوترمز به معنای تحويل كالا در محل كار (… نام محل مقرر) میباشد.
تعریف: تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (محل کار).
اصطلاح«تحويل كالا در محل كار» بدين معناست كه فروشنده تحويل كالا را هنگامي به انجام ميرساند كه آنرا در محل كار خود (يعني كارگاه، كارخانه، انبار و غيره) به صورتي كه براي صدور ترخيص نشده و در وسيله نقليه دريافت كننده كالا بارگيري نشده است، در اختيار خريدار قرار ميدهد.
البته اگر طرفين مايل باشند كه فروشنده مسئوليت بارگيري كالا براي حركت را به عهده گيرد و خطرها و هزينه هاي اين بارگيري را تقبل كند، اين امر بايد با افزودن عبارتي صريح بدين منظور در قرارداد فروش روشن شود. هنگامي كه خريدار نميتواند به طور مستقيميا غيرمستقيم تشريفات صدور كالا را انجام دهد، نبايد از اين اصطلاح استفاده كرد. در چنين اوضاع و احوالي بايد اصطلاح«تحويل كالا در محل مقرر به حمل كننده» (FCA) را به كار برد، مشروط بر اينكه فروشنده موافقت كند كالا را به هزينه و مسئوليت خود بارگيري خواهد كرد.
- FCA (Free Carrier) در واژگان اینکوترمز به معنای تحویل کالا در محل مقرر به حمل کننده است.
تعریف: تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ ( تحویل کالا داخل کامیون، قطار یا هواپیما). با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک میباشد. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه با خریدار (نه الزاما) است.
- FAS (Free Alongside Ship) در واژگان اینکوترمز به معنای تحویل کالا در کنار کشتی است.
تعریف: تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ است. محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
- FOB (Free On Board) در واژگان اینکوترمز به معنای، تحویل کالا روی عرشه کشتی است.
تعریف: تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ میباشد. فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه داده است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر، تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
- Main Carriage Paid
فروشنده قسمت اعظم کرایه را پرداخت می کند. بر این اساس فروشنده موظف است قرارداد حمل کالا را بدون قبول مسئولیت منعقد کرده، بدون اینکه خطر از میان رفتن یا آسیب دیدن کالا را بپذیرد.
- CFR (Cost and Freight) در واژگان اینکوترمز، به معنای قیمت کالا و کرایه تا بندر مقصد است.
تعریف: به معنای ارزش و کرایه حمل تا مقصد میباشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور میکند (بارگیری میشود) مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. در این حالت هزینه بیمه با خریدار و هزینه حمل با فروشنده است. عقد قرارداد بیمه با خریدار و عقد قرارداد حمل با فروشنده میباشد.
- CIF (Cost, Insurance and Freight) در واژگان اینکوترمز، به معنای قیمت کالا، بیمه و کرایه تا بندر است.
تعریف: پرداخت هزینه بیمه و کرایه حمل تا مقصد است. این حالت مخصوص حمل دریایی میباشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری میشود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و بیمه با فروشنده است. عقد قرارداد حمل و بیمه با فروشنده است.
- CPT (Carrieage Paid To) در واژگان اینکوترمز، به معنای پرداخت کرایه حمل کالا تا مقصد است.
تعریف: به معنای تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد است. حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده میشود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده میدهد خاتمه میابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد است. هزینه بیمه و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
- CIP (Carriage and Insurance Paid to) در واژگان اینکوترمز بمعنای پرداخت کرایه حمل و بیمه کالا تا مقصد است.
تعریف: تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب میباشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده میرساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشنده است. عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشنده است. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
- Arrival
نقطه ورود کالا که به موجب آنها فروشنده هزینه ها و خطرهای متوجه کالا را تا رسیدن به مقصد تقبل می کند.
- DAF (Delivered At Frontier)
به معنای تحویل در مرز (مرز تعیین شده) است. به طور عمده حمل به وسیله راه آهن انجام میشود و در این نوع حمل میتوان سندی سراسری از راه آهن گرفت که کلیه عملیات حمل و نقل را تا مقصد نهایی در برگیرد و کالا را برای آن دوره زمانی بیمه نماید.
- DES (Delivered Ex Ship)
به معنای تحویل در عرشه کشتی (در مقصد) است. فروشنده کالا را در عرشه کشتی در بندر مقصد تحویل خریدار میدهد و اقدامات و هزینه های ترخیص کالا جهت ورود به بندر مقصد برعهده خریدار است.
- DEQ (Delivered Ex Quay)
به معنای تحویل در اسکله (در مقصد) است. فروشنده وقتی کالا را از کشتی به اسکله انتقال داد و عوارض انتقال به اسکله مقصد را پرداخت نمود، در بندر مقصد کالا را تحویل خریدار میدهد.
- DDU (Delivered Duty Unpaid)
به معنای تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی است. فروشنده کالا را در کشور مقصد بدون انجام ترخیص کالا برای ورود و پرداخت عوارض تحویل خریدار میدهد.
- DDP (Delivered Duty Paid)
به معنای تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی است. فروشنده کالا را در کشور مقصد پس از انجام ترخیص کالا و پرداخت عوارض تحویل خریدار میدهد.