تکنولوژی یا دانش فنی بخش جدایی ناپذیر حوزه کسب و کارها خصوصاً استارتاپ‌ها است. به همین جهت صحبت در مورد قرارداد انتقال تکنولوژی یا دانش فنی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این نوشته به طور خلاصه چند سوال را طرح نموده و پاسخ آن را ارائه می‌کنیم:
1. آیا امکان واگذاری یا انتقال تکنولوژی یا دانش فنی به دیگران وجود دارد؟
در پاسخ به پرسش اول میتوان گفت از آنجا که به لحاظ قانونی، اصل بر امکان نقل و انتقال حقوق می‌باشد، تکنولوژی (دانش فنی) نیز به عنوان یکی از اقسام اموال از این قاعده جدا نیست. در نتیجه صاحبان تکنولوژی می‌توانند با بهره‌گیری از طرق مختلف قانونی، نسبت به واگذاری تمام یا بخشی از حقوق خود در این خصوص به غیر اقدام کنند، مگر آنکه محدودیتی در این خصوص از طرف قانونگذار برای ایشان تعریف شده باشد.
2. قالب این انتقال به چه شکل است؟
در پاسخ به پرسش دوم باید توجه کرد که در حال حاضر مرسوم‌ترین شیوه انتقال تکنولوژی، قالب قراردادی است. به بیان دیگر، تفاهم طرفین در قالب قرارداد می‌تواند پایه رابطه حقوقی صحیح میان ایشان باشد. طرفین طبق شرایط مقرر در تفاهم نامه خود، اقدام به واگذاری تمام یا بخشی از حقوق ایجاد شده بواسطه مالکیت تکنولوژی می‌نمایند. در برخی موارد، مثل قراردادهای واگذاری مجوز بهره‌برداری از اختراع یا علامت تجاری، باید پس از انعقاد قرارداد، نسبت به ثبت واگذاری در مرکز مالکیت معنوی نیز اقدام نمود.
3. مهمترین نکات قرارداد انتقال تکنولوژی یا دانش فنی چیست؟
در پاسخ به پرسش سوم میتوان نکات ذیل را در نظر داشت و پر واضح است که در این قراردادها می‌بایست موارد دیگری را نیز مد نظر قرار داد. همچنین به تناسب اینکه واگذارنده دانش فنی هستید یا انتقال گیرنده آن، برخی شروط و تعهدات در قرارداد، شخصی سازی می‌شوند. به بیان دیگر به تناسب نقش هر فرد در قرارداد، باید ملاحظاتی مدنظر گرفته شود تا حقوق افراد، بیشتر مورد حمایت قرار گیرد.
1. تعاریف دقیق اصطلاحات قرارداد:
با توجه به تخصصی بودن این نوع از قراردادها، برای جلوگیری از برداشت‌های متفاوت از واژه‌های مندرج در قرارداد، بهتر است واژه‌های تخصصی تعریف شوند.
2. اطمینان از عدم افشا:
از عدم افشا و یا عمومی شدن تکنولوژی مورد قرارداد حتما مطمئن شوید و نسبت به این موضوع از واگذارنده در قرارداد تاییدیه اخذ نمایید.
3. سلب حق واگذاری به غیر:
در قراردادهای انتقال تکنولوژی اصولاً طرفین قرارداد از اهمیت بسیاری برخوردارند. به همین سبب مرسوم است که حق واگذاری حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد به غیر یا ثالث، از طرفین سلب می‌شود.
4. مشخص کردن انحصاری یا غیر انحصاری بودن امتیاز اعطا شده:
در قرارداد باید روشن شود که انتقال تکنولوژی یا امتیاز داده شده به گیرنده، انحصاری بوده یا واگذارنده همچنان حق انتقال امتیازات ناشی از حقوق موضوع قرارداد را به دیگران دارد یا خیر.
نتیجه گیری:
خلاصه آنکه دانش فنی و تکنولوژی مانند دیگر اموال امکان نقل و انتقال را دارند و مالک آن می‌تواند در ازای دریافت مبلغ یا به صورت رایگان حقوق ناشی از آن را به دیگران واگذار نماید. بهترین قالب این انتقال نیز قراردادهای واگذاری یا لایسنس هستند. منتها به منظور جلوگیری از تضییع حقوق مالک دانش فنی و یا انتقال گیرنده، پیشنهاد می‌شود در تنظیم این قراردادها از مشاوره متخصصان این حوزه بهره گیرید.