مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات عام است که بر همه کالاها و خدمات مگر کالاها و خدماتی که معاف از مالیات باشند اعمال میشود. مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که از کل مراحل تولید و توزیع کالاها و خدمات دریافت میشود .هر خدمات یا محصولی که تولید میشود برای تولید آن مراحل مختلفی طی میشود مثلا برای تولید یک مانتو در یک کارگاه مانتو دوزی اول پارچه مانتو توسط تولید کننده پارچه تولید میشود، نخ برای دوخت مانتو توسط تولید کننده دیگر تهیه میشود، دگمه و سایر ملزومات یک مانتو هم توسط تولید کننده های دیگر فراهم شده و در نهایت صاحب کارگاه مانتو دوزی آنها را خریداری و مانتو دوخته میشود و بعد مانتو به مغازه دار و درنهایت به خریدار عرضه میشود .قیمت مانتو در هریک از مراحل بالا افزایش می باید که این افزایش قیمت در واقع به خاطر کاری است که در مراحل مختلف روی مانتو انجام گرفته است. این ارزش اضافی آمده روی مانتو را در مراحل مختلف تولید به بیان ساده ارزش افزوده می گویند .
نحوه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بصورت خود اظهاری در اظهارنامه مالیاتی است که توسط صاحبان کسب و کار و مشاغل باید پرداخت شود. VAT مانند سایر فرایند های اقتصادی دارای معایب و محاسنی برای پرداخت کنندگان می باشد. از مزایای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده این است که در مورد مشاغلی که تحت پوشش مالیاتی قرارگرفتن انها دشوار است، می تواند اجرا شود و از فرار مالیاتی آنها جلوگیری نماید .
ضمن اینکه VAT درآمد مالیاتی را به میزان قابل توجهی برای دولت افزایش می دهد. استفاده از راهکار پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به نظام مالیاتی کشور کمک می کند که از دقت و سرعت و کارامدی بیشتری برخوردار شود اما اگر کنترل های لازم در دریافت و پرداخت آن صورت نگیرد این نوع مالیات میتواند باعث افزایش تورم هم گردد چرا که با این نوع مالیات قیمت تمام شده فروش در تک تک مراحل تولید افزایش می دهد.
لازم بذکر است که نرخ مالیات ارزش افزوده در سال 97 برابر با 9 درصد بوده است.