معادل نرخ سودی است که سرمایه گذار می تواند با سرمایه گذاری در یک طرح بدست آورد. در واقع طرح مشابه یک بانک عمل نموده و به سرمایه گذاری که در آن سپرده گذاری می نماید، با یک نرخ سود که همان IRR است از محل درآمد سالیانه سود ارائه می نماید.
شاخص IRR پرکاربردترین شاخص های مالی است که می توان با استفاده از آن توجیه پذیری مالی طرح را در مقایسه با شرایط معمول سرمایه گذاری در کشور و آن صنعت خاص بدست آورد. لازم به ذكر است جهت نتيجه گيري در خصوص توجيه پذيري مالي يك طرح تنها به اين شاخص اكتفا ننموده و ساير پارامترهاي اقتصادي طرح نيز مد نظر قرار گيرد. تحلیل‌گران اقتصادی معمولا از این فاکتور در کنار ارزش خالص فعلی یا NPV استفاده می‌کنند، این مسئله به این دلیل است که هردو روش مشابه‌اند، ولی متغیرهای متفاوتی دارند.
محاسبه‌ی نرخ بازده داخلی، یک محاسبه‌ی سرراست نیست. به‌عنوان مثال، شما یک سرمایه‌گذاری ۳ هزار دلاری پیشنهاد می‌کنید که در سه سال آینده، سالی ۱۳۰۰ دلار درآمد خواهد داشت. شما نمی‌توانید جریان نقدی کلی را با جمع کردن درآمد سه سال (یعنی ۳۹۰۰ دلار) به‌دست بیاورید و نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کنید، چون این درآمد در طول سه سال، پخش شده است و جمع کردن این 3 عدد در سالهای متفاوت در تناقض با مفهوم ارزش زمانی پول میباشد. جهت محاسبه نرخ بازده داخلی، باید از یک فرایند تکراری استفاده کنید و نرخ‌های بهره‌ی سالانه‌ی مختلفی را امتحان کنید تا میزان ارزش خالص فعلی به صفر برسد. خوشبختانه نرخ بازده داخلی را به‌راحتی با نرمافزار اکسل یا به صورت پیشرفته با نرمافزار COMFAR III میتوانید محاسبه کنید. حتی لازم نیست درگیر محاسبات ریاضی شوید، همه‌ی این مراحل به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شوند.
فرمول نرخ بازده داخلی مطابق با ذیل میباشد.
در این فرمول:
Cn: جریان نقدی خالص طی دوره n (برای درآمد بصورت مثبت و هزینه بصورت منفی درج می گردد)
r: نرخ تنزیل
N: تعداد دوره های زمانی و n دوره زمانی مد نظر
فرض کنید با کسب و کاری 3 ساله مواجه هستید. هم اکنون (سال صفر) پرداختی معادل با 123400 ریال، در سال اول دریافتی معادل با 36200 ریال، سال دوم دریافتی معادل با 54800 ریال و در سال سوم دریافتی معادل با 48100 ریال خواهید داشت. در این صورت از رابطه ذیل نرخ بازده داخلی محاسبه میشود. به این ترتیب که به ازای چه نرخ r، رابطه ارزش خالص فعلی برابر با صفر میشود. با بهرهگیری از نرم افزاری مانند Excel نرخ بازده داخلی این کسب و کار برابر با حدود 6% خواهد بود.